Bitkilerde demir eksikliği bitkinin topraktan yeterince demir alamaması sonucu ortaya çıkan yapısal bozukluklar anlamına gelir. Demir klorozu olarak da tanımlanan demir yetersizliği sonucu bitkilere yeşil rengini veren klorofil yapısı bozulur. Klorofil bitkilerin gün ışığını sağlıklı olarak süzmesi ve fotosentez yapabilmeleri için etkin bir rol oynar.
Demir eksikliği bitkilerin klorofil üretimi, solunum, gelişim, azot ve nitrojen dengesi gibi hayati fonksiyonlarında önemli bir etkiye sahip olması nedeniyle gelişim sürecini yavaşlatır. Demir eksik olduğunda bitkiler sağlıklı solunum yapamaz. Demir takviyesi yapılmayan bitkilerde önlem alınmazsa ilerleyen durumlarda bitkinin kaybedilme riski ortaya çıkar
Topraktan ya da köklerinden yeterli demiri alamayan bitkilerde yaprakların damar yapısı ve renginde bozulmalar başlar. Bu durum iyileştirilmediği takdirde çiçeklenme ve meyve verimi düşer. Yapraklarda sararma demir eksikliği haricinde farklı sebeplere bağlı olarak da oluşabilir. Görülen durumun demir yetersizliğinden kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlamak için teknik destek almak önemlidir.
Değerli üreticiler, içinde bulunduğumuz yılda herkesin malumu Malatya ili olarak asrın don felaketini yaşadık. Don hadisesinden sonra sahada yapılan çalışmalarda meyve ağaçlarında özellikle kayısı ağaçlarında hızlı gelişim ve aşırı sürgün gelişimi olduğu gözlemlenmiştir. İlimiz topraklarının organik maddesi yetersiz ve kireç oranının yüksek olması sebebiyle, meyve ağaçlarında beslenme hadisesi yavaşlamış ve demir alımı da azalmıştır. Topraklardaki demir miktarı meyve ağaçlarının sağlıklı demir alımına yetmediği için kloroz yani sararmaya neden olmuştur. Toprak şartları düzeltilmeden meyve ağaçlarının sağlıklı olması beklenmemelidir.
DEMİR EKSİKLİĞİ NEDENLERİ:
Bitkilerde demir eksikliğine sebep olan birçok faktör bulunur. Bu faktörler aşağıdaki gibidir:
• Toprağın pH seviyesi bitkinin demir alımını doğrudan etkiler. Toprak pH seviyesi 6.5’tan yüksek ise bitkilerin demir alımı yavaşlar ve bu durum demir klorozuna sebep olur.
• Organik madde topraklarda demir alımında önemli rol oynar. Topraklarımızı organik maddece zenginleştirmemiz gerekir. Eksikliğinde kloroz görülür.
• Fosfor, kil ve kireç açısından zengin topraklar demir alımını azaltır.
• Azot, çinko, manganez, bakır ve ağır metal içeriği fazla olan topraklarda,
• Düzenli aralıklarla havalandırılmayan topraklarda,
• Uzun süre işlenmemiş olan topraklarda demir alımı azalır.
• Hava sıcaklığının yüksek olduğu mevsimlerde bu bölgelerde yetiştirilen bitkiler ile
• Kökleri sıcaklık ve nem gibi etkenlerle zarar görmüş veya zayıflamış olan bitkiler demiri almada güçlük çeker.
• Sulama suyunun kireçli olması veya pH seviyesinin yüksek olması da demir alımını azaltır.
• Önemli Not: Meyve bahçelerinde aşırı ve yanlış sulama yapılması da demir alımını azaltır. Yanlış ve fazla sulama hem kök çürüklüğüne hem zamklanmaya hem de sararmaya neden olur
BİTKİLERDE DEMİR EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR:
Bitkilerde demir eksikliği belirtileri aşağıdaki gibidir:
• Başlangıç aşamasında bitkinin taze yeşil yaprak damarlarında sararma (yaprak klorozu),
• İkinci aşamada sararmanın artması ve yapraklarda örümcek ağına benzer bir görünüm,
• Üçüncü aşamada yapraklarda beyazlama,
• Yeni çıkan yaprakların cansız ve ince olması,
• Bitkinin gelişiminde yavaşlama,
• Zayıf çiçeklenme ve düşük verim,
• İleriki aşamada dallarda kuruma ve tamamen ölüm
Bitkilerin demir ihtiyacını karşılamak için öncelikle demir eksikliğinin sebebinin tespit edilmesi gerekir. İlk olarak toprak analizi yapılır. Analizde pH seviyesi ve diğer toprak bileşenleri açısından nasıl bir iyileştirme yapmanız gerektiğine dair somut bir fikir edinmemiz gerekecektir.
İkinci olarak bitkinin kök sağlığını inceleyerek demir eksikliğine neden olan faktörün kök gelişimine etkisini araştırmanız gerekir. Son olarak yapraklardaki sararma oranına göre bitkinin hangi aşamada olduğunu belirleyerek uygun tedavi yöntemlerini uygulamamız gerekir.
DEMİR EKSİKLİĞİ NASIL GİDERİLİR: Yaprak ve toprak analizlere göre bitkilerde demir eksikliği için aşağıdaki iyileştirme yöntemlerini uygulamamız gerekir.
• Yüksek pH değeri ile alkali olan toprağı kükürt, Leonardit ve sülfat grubu besinler (Gübreler) ile destekleyerek asit seviyesini yükseltmek
• Analiz sonucunda magnezyum, potasyum gibi organik madde yönünden zayıf çıkan topraklarda mineral desteği sağlamak Bol yanmış hayvan gübresi kullanmak.
• Özel olarak formüle edilmiş bitkilerde demir eksikliği bitki besleme ürünü karışımlarını kullanmak
• Bitkilerde demir eksikliği ilacı olarak bitkilerin kök bölgesine uygulanan toz veya granül şeklinde hazırlanmış şelatlı demir içerikleri kullanmak
• Bitkilerin yapraklarına püskürtme yöntemi ile demir şelatlı bitki besinleri uygulamak
• Aşırı sıcak ya da yağış gibi çevresel faktörlere bağlı durumlar için koşulları iyileştirmek Aşırı sulamadan kaçınmak, sulama suyunu ağaçların kök kısmına değil taç genişliğine gelecek şekilde yapmak gerekir.
. Bitkilerde demir eksikliği tedavi süreci bitkinin durumuna göre değişiklik gösterir. Bitki içerisinde oldukça yavaş hareket eden demirin, bitki tarafından emilimi de uzun sürer. Demir oranını iyileştirme sürecinde kullanacağınız yöntem ve bitki besinlerinin oranları da doğru tedavi için önemlidir.
Kamuoyuna saygı ile duyurulur.
MALATYA İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ