Konya Bahri DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, CMMYT ve ICARTA tarafından ortak yürütülmekte olan ve ilimizin de içinde bulunduğu "Günümüzde Yetiştirilmekte Olan Yerel Çeşitlerin Genetik Çeşitliliğinin Devamını Sağlayarak Buğday Üretiminin ve İklim Değişikliğine Dayanıklılığının Artırılması İle Gıda Güvenliğinin Geliştirilmesi'' projesi kapsamında "Yerel Buğday Çalıştayı" yapıldı.
İl Müdürlüğümüz toplantı salonunda düzenlenen çalıştaya İl Müdürümüz Tahir MACİT, Konya Bahri DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr.Fatih ÖZDEMİR, Malatya Kayısı Araştırma Enstitüsü Müdürü Abdullah ERDOĞAN, İnönü Üniversitesinden Prof.Dr.Orhan GÜNDÜZ, Şube ve İlçe Müdürleri, Ziraat Mühendisleri Odası Malatya Şube Başkanı Fevzi ÇİÇEK, sivil toplum kuruluşlarının başkan ve temsilcileri, konu uzmanları ve çiftçiler katıldılar.
Toplantının açılışında projeyle ilgili bilgiler veren Konya Bahri DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr.Fatih ÖZDEMİR "Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi (CIMMYT)-Türkiye Ofisi, Konya Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ile birlikte iklim değişikliğine karşı bitki genetik kaynaklarının kullanımını artırmak ve toplum düzeyinde kırsal geçim kaynaklarının var olan kapasitelerini güçlendirmek için "Günümüzde Yetiştirilmekte Olan Yerel Çeşitlerin Genetik Çeşitliliğinin Devamını Sağlayarak Buğday Üretiminin Ve İklim Değişikliğine Dayanıklılığının Artırılması İle Gıda Güvenliğinin Geliştirilmesi'' projesini hazırlamış ve kabul edilen projenin uygulanması için Aralık 2015'te Gıda ve Tarım için Bitki Genetik Kaynakları Uluslararası Antlaşması'nı imzalamıştır.
Bölgesel yerel buğday projesi; Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (GTHB)-Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (TAGEM), Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi (CIMMYT), Uluslararası Kuru Alanlar Tarımsal Araştırma Enstitüsü (ICARDA) ve son yılında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından desteklenen "Türkiye'de Yerel Buğday Çeşitlerinin Envanterinin Çıkarılması" projesi kapsamında Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından 2009-2014 yılları arasında yürütülen çalışmalar sonucunda 65 ilde 1850 çiftçiden toplanarak gen bankalarına kazandırılan 3000 popülasyondan kuraklık ve yüksek sıcaklık toleransı gibi bazı özellikler bakımından seçilen yerel buğdayların çiftçi tarlalarında ve koşullarında yerinde korunmasını amaçlamaktadır. Projede Türkiye'den Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü (BDUTAE) ve Uluslararası Kuru Alanlarda Tarımsal Araştırma Merkezi (ICARDA)-Türkiye Ofisi; Afganistan'dan Tarımsal Araştırma Enstitüsü (ARIA) ve CIMMYT-Afganistan Ofisi, İran'dan Kurak Alanlar Tarımsal Araştırma Enstitüsü (DARI) ve CIMMYT-İran Ofisi, Japonya'dan Yokohama Şehir Üniversitesi Kihara Biyolojik Araştırmalar Enstitüsü (KIBR) ile yakın işbirliği içinde yürütülmekte olup, Uluslararası Mısır ve Buğday Araştırma Merkezi (CIMMYT)-Türkiye Ofisi tarafından koordine edilmektedir.
Proje kapsamında yerel buğday çeşitlerinin toplandığı ülkeler Türkiye, Afganistan ve İran bulunmaktadır. Projede çalışılan bölge ve iller gelişmişlik ve yoksulluk göstergeleri, yerel buğday çeşitliliği, ulaşılabilirlik ve katılımcıların güvenliği ve yüksek etki olasılığı kriterlerin kullanılması ile belirlenmiştir. Afganistan'da Belh ve Herat, İran'da Doğu Azerbeycan ve Kermanşah, Türkiye'de Konya, Malatya, Mardin ve Tokat illerinde başlayıp Aksaray, Bilecik, Erzurum, Karaman, Manisa, Niğde, Siirt, Şırnak illerini de kapsayan 12 ilde 25 ilçe ve 50 köyde 91 çiftçi tarafından projeden sağlanan yerel buğday çeşitlerinin ekimi yapılmıştır. Takip eden yıllarda farklı iller projeye dahil olabilecektir. Projenin paradigması yerel buğdayların çiftçilerden toplanması, çiftçilerin katılımı ile geliştirilmesi, çoğaltılması ve tohumun çiftçilere geri dağıtılması yanında yerel buğdaylar, tohum muhafazası ve bilimsel tarım üzerinde eğitim verilmesidir.
Bu çalışma ile Yerel Buğdaylar konusunda farkındalık oluşturulması yanında, Türkiye'nin önemli bir mirasının kaybolmasının önlenmesine yönelik politikaların geliştirilmesi için stratejiler oluşturulmaya çalışılmaktadır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın özellikle Türkiye'nin Yerel Buğday mirasının korunması yönünde attığı bu önemli adım ile hem genetik tabanın korunması ve genişletilmesi, hem de yerel materyallerin sürdürülebilirliğinin sağlanması konularında önemli sonuçlar elde edilmiştir. Yerel materyallerin önemi ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın genetik kaynakların korunmasına yönelik geliştirdiği politikalar hakkında farkındalık sağlanmıştır.
Proje hakkında tüm bilgiler ve yürütülen faaliyetler www.wheatlandraces.org ve www.yerelbugdayturkiye.org sitelerinde bulunmaktadır." dedi.
İl Müdürümüz Tahir MACİT "İlimizde hububat ekilişleri önemli yer tutmaktadır. Proje kapsamında ilimizde yapılacak çalışmalar neticesinde yerel buğday çeşitlerimizin üretiminin geliştirilerek gıda güvenliğinin artması sağlanacaktır. Ülkemizin çok kıymetli bitki çeşitlerinin bir kısmı yurt dışına götürülüp, genleri üzerinde değişiklikler yapılmakta ve yeni çeşitler oluşturulmaya çalışılmaktadır. Özellikle yerel tohumlarımızın ve anaç bitkilerimizin korunması çok önemlidir. Bu anlamda ilimize ve ülkemize çok yararlı olduğunu düşündüğümüz bu proje çerçevesinde ilimizde düzenlenen çalıştaya katılımlarınızdan dolayı hepinize teşekkür ederim." dedi.
Konuşmaların ardından sunumlara geçildi.
Konya Bahri DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr.Fatih ÖZDEMİR tarafından "Günümüzde yetiştirilen yerel buğdayların çeşitliliğini korumak suretiyle iklim değişikliğine uyum sağlanması ve buğday üretiminin geliştirilerek gıda güvenliğinin artması konularında,
Aksaray Üniversitesinden Prof.Dr.Alptekin KARAGÖZ tarafından "Yerel buğday çeşitliliği ve çiftçi tarlalarında gelecek nesiller için nasıl muhafaza edileceği" konularında,
Konya Bahri DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsünden Ziraat Yüksek Mühendisi Rıfat Zafer ARISOY tarafından "Agronomi" konularında,
Uluslararası Mısır ve Buğday Araştırma Merkezi (CIMMYT)-Türkiye Ofisi'nden Ziraat Mühendisi Emrah KOÇ tarafından "Yerel Buğday ve toplumsal cinsiyet saha çalışmaları" konularında sunumlar yapılarak katılımcılar bilgilendirildi.
Çalıştayın son bölümünde "Çiftçi Görüşleri"ne yer verildi. Soru-cevap bölümünün ardından çalıştay sona erdi.