5996 sayılı Kanuna dayanılarak 13.02.2019 tarih 30685 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ve Depolanması Hakkında Yönetmelik. aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.
Açıklama ; İl Müdürlüğümüz Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğü Şubemiz Zirai İlaç-Alet ve Makine Birimi, faaliyetlerini 5996 sayılı kanun ve bu kanuna dayanılarak çıkartılan 10.03.2011 tarihli yönetmelikle yürütmekte iken 13.02.2019 tarihinde yeni yönetmelik Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup yeni yönetmelikle düzenlenen değişiklikler genel hatlarıyla aşağıdaki gibidir.
1- Bitki Koruma Ürünlerinin Piyasaya Arzı ve Satışı ile ilgili hususlar hakkında eski yönetmelikte detaylar bulunmamaktaydı,
Yeni yönetmelikte Bakanlıkça Satışa hazır olan veya piyasaya verilen bitki koruma ürünü ambalajlarında, Genel Müdürlük tarafından onaylı etiket ve karekod bulunması zorunlu kılınmıştır.
Sadece bir coğrafi bölgede yetiştirilen ürünlerde veya sadece bir coğrafi bölgede sorun olan etmenlere karşı ruhsatlandırılmış bitki koruma ürünlerinin diğer bölgelerde satışı yapılamaz maddeleri getirilmiştir.
2- Eski Yönetmelikte bkü satış yetkisi;
Firma:Toptancı ve Bayilere
Toptancılar: Toptancı ve Bayilere
Bayiler: Bayi ve Üreticilere satış yapabiliyordu,
Yeni Yönetmelikte bunlara ek olarak; Tohum ilaçlaması ve hasat sonrası paketleme tesislerinde kullanılan bazı bitki koruma ürünlerinin, resmi kurum, paketleme tesisleri ve tohum üreten şirketler ile üreticilere satışı için, ruhsat sahibi firma veya bitki koruma ürünleri toptancılarına imkan verilmiştir.
3- Eski Yönetmelik ve 5996 Sayılı Kanunda bitki koruma ürünleri (BKÜ)'nin internet satışı ile ilgili hiç madde bulunmamaktaydı.
Yeni yönetmelikle Bitki koruma ürünlerinin internet, TV vb. araçlar vasıtasıyla satışın önüne geçilmesini sağlayacak hükümler getirilmiştir. Tanıtımı, reklamı ve satışı yasaklanmıştır. (Madde 7/1-2-3-4)
4- Eski Yönetmelikte Bitki koruma ürünü bayilerinde mevsiminde bulundurulması zorunlu olan itki koruma ürünleri konusunda esneklik getirilmişti.
Yeni Yönetmelikte; "bayiler, bulundukları yerde bitki koruma ürünü satışını yapmaya yetkili başka bir bayi veya toptancının bulunmaması durumunda, mevsiminde bölgeleri için gerekli bitki koruma ürünlerini yeterli miktarda bulundurmak zorundadır." olarak değiştirilmiştir.
5- Eski yönetmelikte bitki koruma ürünleri bayi izin belgesi Gerçek Kişi adına verilmekte idi.
Yeni yönetmelikle Gerçek kişiye veya sahibinin farklı kişi olması halinde tüzel kişiler ile kamu kurumları ve kamu kurumu niteliğindeki kuruluşlar, birlikler, işyeri sorumlu yönetici istihdamı ile SGK belgesi ve işyeri sahibi ile Sorumlu Yönetici arasında düzenlenmiş noter tasdikli iş sözleşmesi isteniyor.
6- Eski yönetmelikte bayide aranan şartlarda bayi olarak kullanılan yerde büro kısmı oluşturulması zorunlu tutuluyordu ve en az 20 m2 alan ile el yüz yıkanabilecek su ve lavabo tertibatı, yeterli raf ve dolap, kapalı bölme istenirken,
Yeni yönetmelikte "Satış yerleri, bodrum, asma katları, varsa merdiven boşlukları, merdiven altı kısımları, kolonları, ara duvarları, lavabo ve tuvalet alanı, muhafazalı oda hariç olmak üzere en az yirmi metrekare büyüklüğünde olmalıdır." denilmekte, ayrı bir bölümde el ve yüz yıkanabilecek sıcak ve/veya soğuk su sağlayan fotoselli, pedallı veya elle kullanılmayan musluğun yer aldığı lavabo istenilmekte, BKÜ için ya kapalı dolap ya da kapalı bölme şartı getirilmiş, Yedi emine alınacak ürünleri muhafaza etmek için + en az 2m2 kapalı ayrı bir bölme bulundurma şartı getirilmiştir. Bitki koruma ürünleri için belirlenen en az yirmi metrekarelik alanda, bitki koruma ürünleri dışında gübre de dahil olmak üzere herhangi bir ürün bulundurmamalıdır. (Madde 9)
7- Önceki yönetmelikte sadece herbisitler ve çok zehirli bitki koruma ürünleri muhafaza etmek için kapalı veya camekanlı dolap isteniyordu,
Yeni yönetmelikte bütün bitki koruma ürünlerinin kapalı bölme, kapalı dolap yada camekanlı raflar içerisinde muhafaza şartı getirilmiştir.(Madde 9 f)
8- Önceki yönetmelikte Toptancılarda aranan şartlarda bayideki şartlara benzeri aranırken(Madde:10)
Yeni yönetmelikte en az 50m2 alan+ 5m2 yedi emine alınacak ürünler için muhafazalı bölme şartı istenmektedir. Ayrı bir bölümde el ve yüz yıkanabilecek sıcak ve/veya soğuk su sağlayan fotoselli, pedallı veya elle kullanılmayan musluğun yer aldığı lavabo istenilmektedir.
9- Önceki Yönetmelikte Depolarda çalışanlar bkü zehirlilik, korunma tedbirleri ve zehirlenme belirtileri konusunda bilgilendirilir diyordu,
Yeni yönetmelikte; yılda en az bir kez eğitim verilir olarak değiştirilmiştir. Feromon içeren ürünlerin muhafazası için buzdolabı bulundurulmalıdır. Ayrı bir bölümde el ve yüz yıkanabilecek sıcak ve/veya soğuk su sağlayan fotoselli, pedallı veya elle kullanılmayan musluğun yer aldığı lavabo istenilmektedir. Depoda, mevcut bitki koruma ürünleri ile depoya girişi ve çıkışı yapılan bitki koruma ürünlerinin imal tarihi, şarj numarası ile ambalaj büyüklüğü ve miktarının anlık izlenebildiği yazılı veya elektronik kayıt tutulmalıdır zorunluluğu istenmektedir. Depoda sadece bitki koruma ürünleri muhafaza edilmelidir.(Madde 11)
10- Bayi veya toptancı izin belgesi almak için başvuru yapabilecekler Sınav Başarı Belgesi, Tc Kimlik Belgesi ve 2 Fotoğrafla başvuruda bulunabiliyorken,
Yeni Yönetmelikte: (Madde:13)
a-Toptan veya perakende satış yapılacak yer, depolama alanı ile diğer bölümleri ve raf yerleşimini gösteren krokiler, kullanım alan bilgileri, atık ve temiz su tesisatı ile havalandırma sisteminin özelliklerini gösteren plan ve krokileri.
b-Faaliyetini içeren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatının onaylı sureti.
c-Yapı kullanma izin belgesi.
ç-Noterce Onaylanmış Taahhütname (EK-1, EK-2)
d-Bayi veya toptancıda görevlendirilecek olan çalışanlar ve görevleri hakkında bilgi.
e-Sorumlu yönetici olarak istihdam edilen kişiye ait;
- Diploma veya mezuniyet belgesinin aslı veya kurumca onaylı sureti ve T.C. Kimlik Belgesi fotokopisi,
- Sorumlu yönetici olarak istihdam edilenler için noter aracılığı ile yapılan iş sözleşmesi ve SGK belgesi,
f-Bitki koruma ürünlerinin satışını yapmasına engel teşkil edecek herhangi bir sağlık probleminin olmadığına dair SAĞLIK RAPORU,
g-Bayilik veya toptancılık faaliyetinin yapılacağı il veya ilçede ikamet ettiğini gösteren belge.
ğ- Satış faaliyetini içeren aşağıda belirtilen belgelerden herhangi birinin aslı veya il müdürlüğünce onaylı sureti;
1) Ticaret Sicil Gazetesi,
2) Ticaret sicil kaydı,
3) Kuruluş bilgilerinin yer aldığı resmi belge.
h) Vergi Levhası veya vergi mükellefi olduğunu gösteren belge.
ı) İmza sirküleri veya imza beyannamesi istenmektedir.
11- Eski Yönetmelikte sadece BKÜ bayi ve toptancılarına depo izin belgesi verilirken yeni yönetmelikte ruhsat sahibi firmalara GLN Kaydı ve depo izin belgesi zorunluluğu getirilmiştir.
Bitki Koruma Ürünleri Depo İzin Belgesi için gerekli belgeler;
a) Bitki koruma ürünlerinin depolanacağı binanın inşaat planı, tadilat yapılması durumunda asıl plan ve tadilat planları.
b) Depolama alanı ile diğer bölümleri ve raf yerleşimini gösteren krokiler, kullanım alan bilgileri, atık ve temiz su tesisatı ile havalandırma sisteminin özelliklerini gösteren plan ve krokiler.
c) Bitki koruma ürünlerinin depolanacağı yer için yetkili birimden alınmış bitki koruma ürünü depolanmasını içeren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatının onaylı sureti.
ç) Yapı kullanma izin belgesi.
d) Depoda görevli kişilerin isimleri, görevleri ve iletişim bilgileri.
e) Depolanacak bitki koruma ürünleri ile ilgili bilgi.
f) Deponun kiralık olması durumunda, kira sözleşmesinin onaylı sureti.
12- Eski Yönetmelikteki sınav konusu aynen devam etmekte, Sınav Konularına Karekod sistemi işleyişi konuları da ilave edilmişti.( Madde15-16)
13- Bakanlığımız tarafından oluşturulan BKÜ stok takip programının kullanımı zorunlu hale getirilmiştir. (Madde 31)
14- Önceki yönetmelikte son kullanma tarihleri geçmiş ürünlerin kim tarafından imha edileceği konusunda her hangi bir hüküm bulunmamaktaydı.
Yeni yönetmelikle tarihi geçmiş ürünlerin toplanması ve imha ettirilmesi üretici ve ithalatçı firmalar tarafından yapılacaktır. (Madde 17-ş)
15- Önceki Yönetmelikte üreticilerle ilgili bir detay yoktu.
Yeni yönetmelikte üreticilerin bitki koruma ürünlerini BKÜ Bayilerinden alınma zorunluluğu, belgelerini 5 yıl saklama zorunluluğu, reçeteli kullanılmak zorunda olan bitki koruma ürünlerini reçeteli alarak kullanılmasını ve teknik talimatlara uyulmasını zorunlu kılıyor. ( Madde:19)
16- Eski Yönetmelikte İmalat ve İthalat Firmalarının işlemleri başka yönetmeliklerde geçerken Yeni yönetmelikte Firmalara karekod işlemlerinin düzenli üretim, giriş çıkış işlemlerinin takip sistemine zamanında giriş çıkış zorunluluğu getiriyor. Ruhsatına sahip oldukları bitki koruma ürünleri ile ilgili her türlü sorumluluğu firmalara yüklüyor. Ayrıca son kullanım tarihi geçmiş olan bitki koruma ürünlerinin imha edilmek üzere toplatılması zorunluluğu firmalara yükleniyor.
17- Önceki yönetmelikte herhangi bir sınırlama bulunmamasına rağmen,
Yeni yönetmelikte ise "bayi, faaliyet alanını bir yerden başka bir yere naklettiği zaman 6 aydan daha erken bir sürede başka bir yere nakil yapamayacaktır." kısıtlaması getirilmiştir. (Madde 21/7)
18- Kendi isteği ile bayi veya toptancılık belgesini iptal edenler, istedikleri zaman, şartları taşıyor olmaları halinde yeniden izin belgesi alabilirler(MADDE 22)
19- Sağlık ve sair nedenlerle bayinin kendi isteğiyle faaliyetini askıya alması konusunda süre açısından belirsizlik bulunmaktaydı.
Yeni yönetmelikte bu süre en çok 5 yılla sınırlandırılmıştır. (Madde 23/4)
20- Eski yönetmelikte Bayi devri, bayi ölüm durumunda yapılacak işlemler bulunmamaktaydı. Yeni yönetmelikte yapılacak işlemler detaylandırılmıştır. (Madde 24)
21- Eski yönetmelikte bulunmayan Bayi veya toptancıda unvan veya sorumlu yönetici değişikliği durumunda yapılacak işlemler açıklanmıştır. (Madde:25)
22- Eski yönetmelikte olmayan çalışma saatleri :
Bitki koruma ürünleri bayi ve toptancıları haftanın en az beş günü satış yerlerini açık tutmak zorundadırlar. Şeklinde düzenlenmişti.(Madde 26)
23- Bayi ve çalışanlarına göğüs cebinde isimleri yazılı olan beyaz önlük giyme zorunluluğu getirilmiştir.(Madde 27)
24- Bayi veya toptancılarda, sorumlu yönetici ile çalışan diğer kişilere ait kişisel bilgiler ve bu kişilerin bu işte çalışmalarında herhangi bir sakınca olmadığına dair alınmış sağlık raporu ve her yıl en az bir kez yapılmış sağlık kontrolü bilgileri anında ulaşılabilecek şekilde tutulur. Bu bilgiler denetimlerde istenilmesi hâlinde sunulmak üzere beş yıl süre ile saklanır.(Madde 29-(3))
25- Yapılan kontrollerde bayi veya toptancının sağlık durumunda bu işi yapmasına engel teşkil edecek değişiklikler olduğunun görülmesi halinde yeni sağlık raporu istenir.( Madde 34-(6))
26- Işıklı tabela zorunluluğu getirilmiştir.(80*60 Zemin Turuncu Yazı Beyaz IŞIKLI LEVHA (Madde 30/2)
27- Madde 41-(6) Birinci veya ikinci fıkraya göre bayilik veya toptancı izin belgesi iptal edilen bayi veya toptancılara dört yıl, üçüncü ve beşinci fıkralarına göre bayilik veya toptancı izin belgesi iptal edilen bayi veya toptancılara ise iki yıl sonra şartları taşımaları halinde yeniden bayi veya toptancı izin belgesi düzenlenir.
28- Belli konularda aynı takvim yılı içerisinde tekrarlanan cezalar için İdari Para Cezası ve sonrasında belgeyi askıya alma ya da kapatma yetkisi verilmiştir.
29- Yeni yönetmelikle Bitki Koruma Ürünleri Kontrol görevlilerine Bakanlıkça Eğitim düzenlenir ve Kontrolör Belgesi verilir. (Madde 36-5)
30- Denetimler en az 1 kontrolör belgeli en az iki teknik personelle (Ziraat Mühendisi, Kimya Mühendisi veya kimyager) yapılır.( Madde 36-1)
31- Yapılan denetimler sonucunda yaptırım kararı verilmiş ürünlere ilişkin toplatma, satış durdurma, yediemine alma, ürünlerin üreticisine iadesi gibi iş ve işlemlerde il veya ilçe müdürünün görevlendireceği teknik elemanlar da görev alabilir. (Madde 36-2)
32- Bitki koruma ürünü satmaya yetkilendirilmiş bayi ve toptancılar ile ruhsat sahibi firmalar ve bunlara ait bitki koruma ürünü depolarının kontrolünde, bitki sağlığı konusunda eğitim almış olan tekniker veya teknisyen unvanına sahip kişiler, kontrol yetkisi verilen personele yardımcı olmak üzere görev alabilir.( Madde 36-7)
33- Yeni yönetmelik hükümlerine göre ihtiyaç durumuna göre kontrol görevlilerinin İlçeler ve İller arası (Bakanlık onayıyla) Çapraz kontrol imkanı sağlanmıştır.(Madde 34/3)
34- BKÜ Denetimlerine Bayi, toptancıların yanı sıra Firmaların denetimi de eklenmişti. Bitki koruma ürünü satmaya yetkilendirilmiş bayi ve toptancılar ile bunlara ait bitki koruma ürünü depoları, il ve ilçe müdürlüğünce yılda en az bir kez olmak üzere gerekli görüldüğü hallerde ve yeterli sıklıkta yerinde kontrol edilir.(35-(1) Ruhsat sahibi firmalar ve bunlara ait bitki koruma ürünü depoları ise gerekli görüldüğü hallerde kontrol edilir.(Madde: 35-2)
35- İlçelere Denetim yetkisi verilmiş ise, hem İlçe Müdürlüğü hem de Bayi, Toptancı ve Firmaları ile Depoları İl Müdürlüğü ekiplerince denetlenir.( Madde 34-2)
36- İlçe müdürlükleri tarafından yapılan kontrollerle ilgili bilgi ve belgeler ile hazırlanan raporlar her ay sonunda il müdürlüğüne gönderilir.( Madde 34-7), il müdürlüklerince, Genel Müdürlük tarafından oluşturulan web tabanlı programa her ayın sonunda bir kez olmak üzere kayıt yapılır.( Madde 34-8)
37- Yapılacak kontrollerde işin özelliği ve risk durumuna göre gerekli gördüğü durumlarda, ilgili Genel Müdürlük veya il müdürlüğü onayıyla, refakat etmek üzere konusunda gerekli bilgi ve mesleki tecrübeye sahip kişileri davet etmek, bunların görüş ve önerilerinden yararlanmak. (Madde 37-(1)f)
38- Bu Yönetmelikte belirtilen idari yaptırımları uygulamaya il müdürü yetkilidir ve bu yetkisini ilçe müdürlerine yazılı olarak devredebilir. Ancak resmi kontroller sırasında, bitki koruma ürünlerinin; insan sağlığı, gıda ve yem güvenilirliği, bitki ve hayvan sağlığı açısından tehlike arz etmesi ve acil tedbirler alınmasının gerekli görüldüğü durumlarda, idari para cezaları hariç olmak üzere diğer idari yaptırımları uygulamaya kontrol görevlisi de yetkilidir. (Madde 43-2)
39- Önceki yönetmelikte yaptırımlar kısmında bayi izin belgesinin iptali hususunda herhangi bir müeyyide bulunmamasına rağmen, yeni yönetmelikte;
Yasaklanmış ürün satışı yapan,
İl veya İlçe Müdürlüğüne haber vermeden adres değişikliği yapan, veya faaliyetini sonlandıran,
Sorumlu yöneticinin işten ayrılması durumunda İl Müdürlüğüne bilgi vermeyip satış yapmaya devam eden,
BKÜ takip sistemini kullanmadan ürün satışı yapan,
Denetimde tespit edilen bir eksiklikten dolayı ruhsatın askıya alınması ve bu eksikliğin 1 yıl içerisinde tamamlamayan,
5996 sayılı kanunun 39. Maddesinden bir takvim yılı içerisinde iki kez cezai işlem uygulanarak 3. kez yapılan denetimde aynı sorunu devam ettiren,
Nakil başvurusunda bulun ancak nakil işlemini 4 ay içerisinde tamamlamayan,
Yönetmeliğin çıktığı tarihten itibaren 1 yıl içerisinde bayinin fiziki özelliklerini bu yönetmelik hükümlerine uygun hale getirmeyen bayilerin bayilik belgeleri 2-4 yıl süreyle iptal edilebilmekte olup, denetim sırasında kontrol görevlilerine zorluk çıkartanlar ile sahte ve kaçak ürün satanların belgeleri iptal edilir ve bu kişilere tekrar belge verilmez hükümleri bulunmaktadır.(Madde 41)
40- GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce bitki koruma ürünleri bayi veya toptancı izin belgesi almış olan ve izin belgelerinin geçerliliği devam eden kişilerin satış yetkisi devam eder. Ancak satış yerleri ile ilgili belirlenen fiziksel şartların bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde bu Yönetmelik hükümlerine uyumlu hale getirilmesi zorunludur. Aksi durumda belgeler il müdürlüğünce iptal edilir.
41- MADDE 44 – (1) Bu Yönetmelikte geçen konularla ilgili olarak açıklanması gerekli hususlar hazırlanacak uygulama talimatlarında belirtilir.
Kamuoyuna önemle duyurulur.
Tahir MACİT
İl Müdürü
